یکی از شاخصه‌های مهمی که در خودروهای مختلف اتوماتیک و دنده‌ای مدرن و قدیمی همواره مورد توجه بوده، انواع دیفرانسیل است. انواع دیفرانسیل خودرو درواقع تاثیر مستقیم در کارایی و عملکرد بخش‌های مختلف خودرو مانند هندلینگ، تعلیق و بازده فنی خودرو دارد. نوع دیفرانسیل در خودرو تا حدی اهمیت دارد که همواره در بخش بررسی مشخصات فنی خودرو، از اصلی‌ترین و اولین مواردی است که عنوان می‌شود. اکنون قصد داریم انواع دیفرانسیل خودرو را بررسی کرده و برخی از معروف‌ترین خودروهایی که از این نوع دیفرانسیل‌ها استفاده می‌کنند را نیز به شما معرفی نماییم.
خودروی محرک جلو FW4
خودرو دیفرانسل جلو یا محرک جلو، درحال حاضر پرتعداد‌ترین نوع خودرو در بازارهای جهانی است. تقریبا تمامی سدان‌ها، هاچ‌بک‌ها، استیشن‌ها و مینی‌کراس‌اورها در حال حاضر خودرو دیفرانسل جلو هستند. تعداد زیادی از کراس‌اورهای میان سایز نیز از همین نوع دیفرانسل بهره می‌برند. رواج تولید خودرو دیفرانسل جلو در جهان به دلیل قیمت نهایی پایین‌تر تولید و کاهش مصرف سوخت و پیشگیری از هدررفت انرژی است.
در سیستم انتقال قدرت خودرو دیفرانسیل جلو، گیربکس (اتوماتیک یا دستی) گشتاور تولیدی موتور را به چرخ‌های جلو منتقل می‌کند و این چرخ‌های جلو هستند که محرک حرکت خودرو می‌شوند. تنها مشکل خودرو دیفرانسل جلو را باید ضعف هندلینگ آن‌ها نسبت به انواع دیگر دیفرانسل دانست. این خودروها در مسیرهای لغزنده سریع‌تر از کنترل خارج می‌شوند و احتمال بیش یا کم‌فرمانی آن‌ها در مسیرهای مارپیچ بیشتر است. البته این موارد توسط خودروسازان از طریق سایز تایرها و تقسیم وزنی مناسب تاحد زیادی تعدیل می‌شود.
برخی از انواع دیفرانسیل جلو با گیربکس اتوماتیک موجود در بازار ایران عبارتند از :
- چری تیگو ۷، کیا اپتیما، هیوندای سوناتا، تویوتا کمری، هوندا آکورد، مزدا ۳، رنو تلیسمان، پژو 207، فولکس واگن پاسات، سیتروئن C3، …
خودروهای محرک عقب RWD
خودروهای محرک عقب یا دیفرانسیل عقب، در گذشته بخش بزرگتری از بازار را به خود اختصاص می‌دادند. اما امروزه به دلیل تعمیرات سخت‌تر، هدررفت انرژی و قیمت تمام شده تولید بالاتر تنها در سوپر خودروها و اتومبیل‌های لوکس و مجلل شاهد آن‌ها هستیم. اغلب خودروهای اسپورت نیز دیفرانسیل عقب هستند. در سیستم انتقال قدرت خودروهای دیفرانسیل عقب، گیربکس قدرت موتور را به میل‌گاردان منتقل کرده و میل‌گاردان گشتاور دریافتی از جعبه دنده را به محور عقب انتقال می‌دهد.
خودروهای دیفرانسیل عقب در هندلینگ اجرای بهتری را به‌نمایش می‌گذارند اما به‌دلیل محرک بودن چرخ‌های عقب، تعلیق در بخش عقب کابین کمی ضعیف‌تر است. اغلب کوپه‌ها و کروک‌ها نیز دربین خودروهای دیفرانسیل عقب قرار می‌گیرند. دربین خودروسازان، مرسدس بنز، ب‌ام‌و، استون مارتین، مک‌لارن و لامبورگینی علاقه زیادی به تولید سدان‌ها و خودروهای اسپورت دیفرانسیل عقب دارند. نکته مهم اینکه هیچ خودروی کراس‌اور یا شاسی بلندی که دیفرانسیل عقب باشد تولید نمی‌شود.
برخی از انواع دیفرانسیل عقب اتوماتیک موجود در ایران عبارتند از:
- مازراتی گرنتوریسمو، آلفارومئو جیولیا، ب‌ام‌و سری۶ کروک، هیوندای جنسیس کوپه، مرسدس بنز s500، لکسوس GS، مازراتی کواتروپورته، ب‌ام‌و سری ۷، بنز کلاس E
خودروهای چهار چرخ محرک 4WD
خودروهای چهار چرخ محرک یا دو دیفرانسیل، برای آفرودسواران بسیار محبوب هستند. تمامی شاسیبلندهای فول‌ساز و میان‌سایز که قابلیت آفرود دارند دربین خودروهای دو دیفرانسیل قرار می‌گیرند. تولید سدان‌های دو دیفرانسیل یا حتی کراس‌اورهای سایز کوچک دو دیفرانسل هیچگاه در جهان خودروسازی مرسوم نبوده است. البته این به معنای تولید نشدن چنین خودروهایی نیست بلکه به این معنی است که چنین کلاس خودروهایی کمتر در نسخه‌های دو دیفرانسیل تولید می‌شوند.
در خودروهای دو دیفرانسل، گیربکس خودرو (چه از نوع اتوماتیک و چه دستی) گشتاور تولیدی را به هر دو محور عقب و جلو منتقل می‌کند و این نیرو را بین دو محور به شکلی مساوی تقسیم می‌نماید. البته اینکه گشتاور موتور به هر دو محور منتقل شود یا تنها یکی از محورها کاملا در انتخاب راننده است و این را باید از مزایای اصلی این نوع دیفرانسیل دانست.
یک نکته دیگر درمورد خودروهای دو دیفرانسیل بهره بردن آن‌ها از یک گیربگس کمکی است. به همین دلیل است که در این خودروها معمولا دو اهرم دنده موجود است. دیفرانسیل کمکی این خودروها از نوع دستی است. ضمن اینکه دیفرانسیل اتوماتیک اصلی نیز قطعا از نوع تیپ‌ترونیک است. این گیربکس کمکی برای مواقعی که راننده تصمیم می‌گیرد نیروی موتور به هر دو محور منتقل شود وارد عمل شده تا خودرو دچار افت شتاب و قدرت نشود.
خودروهای چهار چرخ محرک قابلیت‌های حرکتی بسیار بالایی دارند و به‌دلیل فرمان‌پذیری فوق‌العاده در مسیرهای آفرودی مناسب عمل می‌کنند. سیستم‌های دو دیفرانسیل خود انواع مختلفی دارند. دو دیفرانسل هوشمند، دو دیفرانسیل با قفل الکترونیکی، دو دیفرانسیل با قفل مرکزی و …. برخی از انواع سیستم‌های دو دیفرانسیل مدرن و جدید هستند. یک نکته مهم درمورد خودروهای مناسب بیابان‌گردی، آفرود و مسیرهای صعب‌العبور این است که، هیچگاه کراس‌اورهای میان سایز تک دیفرانسیل قادر به عملکرد مناسبی در این مسیرها نیستند.
برخی از خودروهای دو دیفرانسیل اتوماتیک موجود در بازار ایران عبارتند از:
- پورشه پانامرا، کیا سورنتو، پورشه کاین، لکسوس NX، ب‌ام‌و X3، تویوتا لندکروز، ولوو XC90، بورگارد BX7، میتسوبیشی اوتلندر، نیسان ایکس تریل، فولکس تیگوان، دی‌اس ۶.
خودروهای چهار چرخ محرک AWD
خودروهای چهار چرخ محرک، به‌نوعی از انواع دیفرانسیل خودروهای دو دیفرانسیل محسوب می‌شوند. تفاوت اصلی خودروهای چهار چرخ محرک با خودروهای دو دیفرانسیل در موارد کاربرد آن است. سیستم‌های چهارچرخ محرک در انواع سدان و خودروهای ساز کوچک بیشتر به‌کار می رود.
در این سیستم‌ها امکان انتخاب تک دیفرانسیل یا دو دیفرانسیل بودن خودرو وجود ندارد. به این معنی که سیستم دیفرانسیل خودرو، به راننده اجازه انتخاب نمی‌دهد که نیروی موتور تنها به چرخ‌های جلو منتقل شود یا بین دو محور تقسیم گردد. بنابراین نیروی موتور همواره توسط یک دیفرانسیل سوم بین دو محور و باتوجه به نیاز هر یک تقسیم می‌شود. درنتیجه در این نوع خودرو، همواره تمام چرخ‌ها در حرکت هستند.
درنسخه‌های جدیدتر خودروهای چهار چرخ محرک، یک سیستم هوشمند خودکار، در مواقع لازم انتقال نیرو را به یکی از دیفرانسیل‌ها متوقف می‌کند تا در مصرف سوخت انرژی صرفه‌جویی شود. استفاده از سیستم چهار چرخ محرک از زمانی بیشتر در جهان رواج یافت که کراس‌اورها به عنوان شاسیبلندهای شهری و کوچک وارد بازار شدند. زمانی که کراس‌اورها هنوز یک کلاس مجزا را به خود اختصاص نمی‌دادند و نوعی زیرمجموعه برای SUV ها محسوب می‌شدند.
یک تفاوت عمده دیگر خودروهای چهار چرخ محرک با خودروهای دو دیفرانسیل در عدم استفاده از گیربکس کمکی است. برخلاف خودروهای دو دیفرانسیل که همواره دارای یک گیربکس کمکی هستند، این سیستم‌ها به‌ندرت چنین ویژگی دارند. باید اضافه کرد که خودروهای چهار چرخ محرک قابلیت آفرود ضعیف‌تری نسبت به خودروهای دو دیفرانسیل دارند و نمی‌توان روی فرمان‌پذیری و قابلیت حرکتی آن‌ها در مسیرهای صعب‌العبور چندان حساب کرد.
نکته جالب اینکه اغلب کراس‌اورها و شاسیبلندهای چینی دو دیفرانسیل موجود در بازار از همین نوع چهار چرخ محرک هستند که دو دیفرانسیل معرفی می‌شوند. برخی انواع دیفرانسل خودروهای چهار چرخ محرک موجود در بازار ایران عبارتند از:
- آئودی Q5، نیسان جوک اسپرت، ام‌جی GS، سانگ یانگ نیو کوراندو، کیا اسپورتیج ۴ سیلندر، هیوندای توسان IX35، فولکس تیگوان، دی‌اس ۶، تویوتا CHR، رنو کولئوس.